#MADakademi Buluşmaları2020 15. Etkinlik Yayında!: Madene Hücum: Türkiye’de Madencilik Nasıl Sorgulanmalı, Araştırılmalı ve Belgelenmeli?

#MADakademi Buluşmaları’nın on beşincisi Duygu Dağ moderatörlüğünde TEMA Vakfı’ndan Hülya Çeşmeci, Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi’nden Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu ve Avukat Özlem Zıngıl’ın katılımıyla gerçekleşti. Mekanda Adalet Derneği’nin 2019 yılında Kaz Dağları’ndaki madencilik faaliyetleri üzerine yürüttüğü çalışmanın ürünü “Kaz Dağları – Kirli Altın” yayınının tanıtımı vesilesiyle gerçekleşen etkinlikte madenciliğin çevresel, toplumsal etkileri ve çözüm arayışları üzerine konuşuldu.

“Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde gerçekleşen madencilik faaliyetlerinden hareketle, çevreye ve ekosisteme duyarlı bir madencilik faaliyeti yapmak mümkün müdür?” sorusu ile başlayan etkinlikte, Kurdoğlu Türkiye’de altın ve bakır madenciliğinin yoğunlaştığı alanlarda, çevre kirliliğinin, orman tahribatının, asit maden drenajının oldukça yüksek bir oranda olduğuna dikkat çekti. Madencilik faaliyeti sonrasında tahrip edilen ekosistemi yeniden kuracak bir çalışmanın gerçekleşmesinin ise mümkün olmadığını belirtti. 

Maden mevzuatında meydana gelen değişiklikleri dönemin ekonomi politiği içerisinde ele alan Çeşmeci, ülkede madenciliğin yapılacağı bölgeleri belirleyen 2004’teki düzenlemenin en önemli kırılma noktası olduğunu aktardı. 2004’ten bu yana çeşitli tarım ve koruma alanları, yaban hayvanlarının yaşam alanları, arkeolojik alanlar ve su havzalarında madenciliğin yapılabilmesini mümkün kılan bu düzenlemenin Kaz Dağları’ndan Artvin’e uzanan projeksiyonunu çizdi. Yeni torba yasaya da değinilen yayında, çok büyük bir coğrafyayı maden entegre tesisine dönüştürmenin yolunu açan düzenlemeler aktarıldı. Çeşmeci, sivil toplum kuruluşlarının özellikle 6. Madde’nin torba yasadan çıkarılmasını talep ettiğine dikkat çekti.

Maden karşıtı protestoların şirketler tarafından “kara propaganda” olarak lanse edilmesi, anayasal hakların kimi, nasıl koruduğuyla ilgili sorgulamaları da beraberinde getiriyor. Zıngıl, maden karşıtı protestoları ve çevrecilere yönelik kullanılan dili “uluslararası insan hakları” sözleşmesi temelinde ele aldı. 1970’lerden bugüne özellikle yabancı yatırımların gündeme gelmesiyle birlikte devletler ve şirketlerin insan hakkı ihlallerine dair izlenen süreci değerlendirdi.

Yaklaşık 50 kişinin takip ettiği yayında, izleyicilerin soruları da tartışmaya dahil edildi, güncel sorunlara ve çözüm önerilerine odaklanıldı.  Yayında sözü edilen, Mekanda Adalet Derneği’nin Artvin Cerattepe’de 25 yıldır devam eden maden karşıtı mücadeleyi ele aldığı “Mekanda Adalet İçin Yurttaş Davaları: Cerattepe”, Türkiye’de maden şirketlerinin yarattığı hak ihlalleri, sivil mücadele ve hukuki süreçleri ortaya koyan çalışmalardan. Yayın boyunca bahsi geçen diğer çalışmalara aşağıdan ulaşabilirsiniz.