6 Şubat Depremlerinin Birinci Senesinde Bazı Hatırlatmalar
6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin üzerinden bir yıl geçti. Depremlerde hayatını kaybeden yurttaşlarımızın yasını tutuyor, etkilenen herkesin acısını paylaşıyoruz. Depremlerde oluşan hasarın kader olmadığını biliyor, doğa olaylarını afete dönüştüren süreçlerin değiştirilmesi ve deprem bölgelerinde yaşamın adil biçimde kurulması ihtiyacını tekrarlıyoruz.
MAD ekibi olarak üzerine düşünmek ve tartışmak için faydalı olacağını düşündüğümüz bazı geçmiş çalışmalarımızı hafta boyunca hatırlatmak istiyoruz.
beyond.istanbul #12
”mekanda adalet ve deprem”
beyond.istanbul’un 2022 yılının Mayıs ayında yayımlanan ”mekanda adalet ve deprem” başlıklı 12. sayısı kent ve çevre odağında depreme dair birçok makale ve söyleşiye yer veriyor. 6 Şubat 2023 depremlerinden önce hazırlanıp yayımlanmış olsa da içinde yer alan uzman görüşleri ve birebir deneyim aktarımlarıyla hala güncelliğini koruyor. Yayının, mekan ve zaman fark etmeksizin bir olgu olarak depremi anlamak ve üzerine yeni tartışmalar açmak için faydalı olduğunu düşünüyoruz.
beyond.istanbul’un Deprem temalı 12. sayısında yer alan tüm makale ve söyleşileri yayının web sitesinde ücretsiz olarak okuyabilirsiniz.
Ayrıca yayın içerisinden gündem ile en ilişkili olduğunu ve yeni fikirler için zemin oluşturacağını düşündüğümüz birkaç metni bir seçki halinde aşağıda sıralıyoruz. Metinleri incelemek için bağlantıları ziyaret edebilirsiniz.
- Konuk Editörden:
Depremin Politikliği: Adaletsizlik, Risk, Dirençlilik
Eray Çaylı”Depremin politikliğini türlü başka alana atfetmektense doğrudan depreme dair hazırlık, tepki ve anlamlandırma pratikleri ışığında ele almanın, toplumsal-mekânsal adaleti arayanlara omuz vereceğini umuyorum.”
- 1975 Lice Depremi:
Bir Afet Coğrafyası
Ian Robert Davis”Yeniden inşa edilen evlere yerleşen depremzedelerin refah düzeyi iyileşti mi yoksa kötüleşti mi?
Yetkililer Lice Depremi’nden herhangi bir ders aldılar mı ve bu dersler Van depremi sonrası verdikleri tepkileri etkiledi mi?” - Harabe Olmuş Gelecekler:
Deprem Sonrası Van’da İstikrarsızlıkla Başa Çıkmak
Marlene Schaefers”Gerçek ve gerçeğin barındırdığı kesinlik, saklı olanın kamusal görünürlüğe sahip bir alana taşınmasının ortaya çıkardığı belirli bir yüzey-derinlik dinamiğinin bir sonucuydu ve ancak bilimi devreye sokan uzmanların yaratabileceği türden bir ifşaydı.”
- Sayılar ve Senaryolar Beklenen İstanbul Depremi Hakkında Ne Söylüyor?
Ebru Kayaalp Jurich & Onur Arslan”İstanbul Depremi ancak sayılar vasıtasıyla müphemlikten riske dönüştürülünce ‘gerçeklik’ kazanabiliyor. Müphemlik hesaplanamaz ve sadece bir öznel deneyim olarak kalırken, risk tam da bu belirsizlik hâli hakkında sistematik bir şekilde veri toplayabildiği, bunları olasılık hesaplarına çevirebildiği için güvenilir ve bilimsel olabiliyor.”
- İZDEDA Başkanı Haydar Özkan ile Söyleşi:
Depremden Sonra Konut Sorunu
Haydar Özkan & Sena Nur Gölcük”Deprem olmadan önce buradaki sıkıntılı bölgeyi imara açan devletin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Buradaki inşaatları kontrol eden ve ruhsatlarını veren belediye. Buradan para kazanmak için insan sağlığını hiçe sayan müteahhit.”
- MAG Başkanı Hüseyin Karadayı ile Söyleşi:
Afete Karşı Mahalle Örgütlenmesi
Hüseyin Karadayı & Sena Nur Gölcük”Eğer biz 72 saat içinde müdahale edemiyorsak ve insanların zarar görme oranları gittikçe artıyorsa o zaman bunun tanımı afet oluyor.”
Depremden İklim Krizine Ders Çıkarmak Podcast Serisi
Geçtiğimiz Mayıs ayında ”Depremden İklim Krizine Ders Çıkarmak” isimli bir podcast serisine başladık. 6 Şubat depremlerinden sonra yaşananları unutturmamak ve ihtiyaç duyulan değişimlere dair pozitif bir anlatıya katkıda bulunmak amacıyla hazırladığımız bu serinin her bölümünde spesifik bir konuyu hasar, riskler ve çıkarılacak dersler boyutuyla ele aldık. MAD Podcast’i incelemek için aşağıdaki bağlantıyı ziyaret edebilirsiniz.
Podcast serimizde yer alan bölümleri depreme kesişimsel bir perspektiften bakmak için faydalı buluyoruz. Bölümleri aşağıdaki bağlantılara tıklayarak Spotify kanalımız MAD Podcast’te dinleyebilirsiniz.
- Kentsel Dayanıklılık
Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Deniz Yaman Galantini
Serimizin bu bölümünde Gebze Teknik Üniversitesi Şehir Bölge Planlama Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Deniz Yaman Galantini ile kentsel dayanıklılık kavramının anlamı, ülkemizde bu yaklaşımın uygulamaya geçememesinin arkasındaki dinamikler, iyi örnekleri Türkiye’ye uyarlama açısından karşılaşılan zorluklar ve çıkarılması gereken dersler üzerine konuştuk. - Halk Sağlığı #01
Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan
Serimizin bu bölümünde Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan ile sağlığın bütüncül tanımını merkeze alıp kimyasal kirlilik, salgın hastalık, hava kirliliği, savunmasız gruplar, asbest ve iklim krizine bağlı tehlikeler gibi birçok başlığı inceledik. - Halk Sağlığı #02
Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan
Serinin bu bölümünde Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan ile risk yönetimi, sağlık sistemini dayanıklı hale getirmek ve iklim krizi ile sağlık sistemi arasındaki etkileşim, iyi örnekler ve iyilik hali üzerine konuştuk. - Ekosistemler ve Biyolojik Çeşitlilik #01
Prof. Dr. Doğanay Tolunay
Programın bu bölümünde İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesinden Prof. Dr. Doğanay Tolunay ile depremin ekosistemler ve biyolojik çeşitliliğe etkilerini, çoklu afetleri, enkaz ve atıkları, geçici/kalıcı barınma alanlarının konumlandırılması gibi yönetsel faaliyetleri, Amanos dağlarını ve Anadolu Çaprazını konuştuk. - Ekosistemler ve Biyolojik Çeşitlilik #02
Prof. Dr. Doğanay Tolunay
Serimizin bu bölümünde İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesinden Prof. Dr. Doğanay Tolunay ile bütünleşik afet yönetimi, toparlanma sürecinde iklim krizinin dikkate alınması, ülkemizdeki planlama, uygulama ve denetim sorunları, olumlu yanları ve zorluklarıyla birlikte iyi örnekleri değerlendirdik. - Kamu Harcamaları
Prof. Dr. Nurhan Yentürk
Programımızın bu bölümünde Bilgi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nurhan Yentürk ile kamu harcamaları açısından geçmişte yapılan yanlışların depremin yıkıcılığına etkisi, deprem vergilerinin nasıl kullanıldığı, toparlanma sürecinde harcanacak kamusal kaynağın izlenmesiyle ilgili geçmiş deneyimler, muhtemel problemler ve çıkarılması gereken dersler üzerine konuştuk. - Su #01
Dr. Akgün İlhan
Bu bölümde Boğaziçi Üniversitesi’nden Dr. Akgün İlhan ile su varlıkları ve politikaları açısından karşılaştığımız hasar ve riskleri değerlendirdik. Yanlış kentleşme, bunun arkasında bulunan insanlara bağlı dinamikler, altyapı ve üstyapıdaki hasarlar, depremin yer altı sularına etkisi, su ve hijyen, ikincil afetler, plastik atıklar, molozlar ve asbest öne çıkan konular oldu. - Su #02
Dr. Akgün İlhan
Programın bu bölümünde Boğaziçi Üniversitesi’nden Dr. Akgün İlhan ile su varlıkları ve politikaları açısından çıkarılması gereken dersleri değerlendirdik. Bu kapsamda afetlere yönelik bütüncül yaklaşım temel vurgu olarak öne çıktı. Ardından konuyu acil orta ve uzun vadeler üzerinden düşünerek enkaz konusunun aciliyetini, bölgedeki insanların yeniden inşa sürecine katılımını, su altyapısının yenilenmesini, deniz suyunun tuzdan arındırılması sistemlerinin sorunlu yanlarını ve küçük ölçekli basit uygulamaları ele aldık.
Düzce Umut Evleri
12 Kasım 1999, Düzce Depremi sonrası evsiz kalan kiracı depremzedelerin açık ve katılımcı süreçlerle birlikte tasarlayıp inşa ettikleri Düzce Umut Evleri, yaşama elverişli konut hakkı mücadelesinin benzersiz bir örneği. Düzce Umut Evleri’nin yeni fikir ve yöntemlere kapı açabilecek iyi bir örnek olduğunu düşünüyoruz.
Düzce Umut Evleri ile ilgili geçmişte yaptığımız paylaşımları aşağıda inceleyebilirsiniz.
Mekanda Adalet Derneği
